Oudolf en de ‘Dutch Wave’ | Typisch Oudolf
Piet Oudolf (*1944) is een Nederlandse tuinontwerper. Lange tijd had hij een eigen kwekerij bij zijn huis in Hummelo (Achterhoek). Mensen kwamen van heinde en verre hier naartoe voor de bijzondere soorten en variëteiten die hij aanbood.
Vanaf eind jaren 90 werd hij steeds vaker gevraagd om tuinen te ontwerpen. Al snel waren dat niet alleen privétuinen maar ook grootschalige projecten in de openbare ruimte. Tot Oudolfs bekendste werken horen de Gardens of Remembrance en de High Line in New York en de Lurie Garden in Chicago. De lijst van internationale projecten is echter lang en groeit nog steeds want Oudolf is nog volop aan het werk. Je vindt zijn tuinen onder andere ook in Zweden, Canada, Duitsland, Groot-Brittannië en Zuid-Korea.
In Nederland hebben onder meer Museum Voorlinden in Wassenaar en Singer Laren ook een Oudolftuin. En, niet te vergeten, de koninklijke familie; tijdens het jaarlijkse fotomoment op Paleis Huis ten Bosch zie je hem vaak op de achtergrond.
Oudolf is een van de belangrijkste vertegenwoordigers van de stroming in de tuinkunst die de ‘Dutch Wave’ of de ‘New Perennial Movement’ wordt genoemd (‘perennial’ betekent ‘vaste plant’ in het Engels). Die ontstond in de jaren 70 als reactie op de strenge regels over wieden en snoeien die veel tuiniers hanteerden. Oudolf en enkele gelijkgezinde Nederlandse kwekers, ontwerpers en kunstenaars kwamen tot een nieuwe manier van ontwerpen die veel dichter bij de natuur stond. Inspiratie haalden ze onder andere uit de beeldende kunst, het werk van Mien Ruys en de vele plantenreizen die ze maakten naar onder andere Oost-Europa. In de jaren 90 waaide hun gedachtegoed over naar Engeland. Dat was het begin van het internationale succes van Piet Oudolf.
Geïnspireerd door de groei van planten in het wild plaatst Oudolf sterke vaste planten en siergrassen in losse, informele groepen bij elkaar – heesters en eenjarige planten zul je niet snel aantreffen. Tuinen die hij heeft ontworpen zien eruit alsof de natuur ze heeft gemaakt – maar dan beter, want hij voegt er een artistieke laag aan toe. Die kun je misschien moeilijk met woorden omschrijven, maar hij doet wel iets met je.
Bij het kiezen en combineren van planten kijkt Oudolf niet alleen naar de kleuren van de bloemen (want die zijn er maar tijdelijk) maar naar het totaalplaatje. Vorm, groeiwijze, textuur – al dit soort kenmerken gebruikt hij om contrast en spanning aan te brengen in zijn ontwerpen.
Een mooie contrasterende combinatie in de Vlinderhof is bijvoorbeeld die tussen de platte gele schermen van Achillea ‘Moonshine‘, de dieppaarse kransjes van Salvia verticillata ‘Purple Rain’ en de open lila bloemen van Geranium ‘Rozanne’. Siergrassen geven lucht en levendigheid en vormen een transparant decor voor stevige planten als Echinacea purpurea ‘Fatal Attraction’ en Eryngium yuccifolium.
Daarnaast is het voor Oudolf belangrijk dat een plant iets te bieden heeft nadat hij is uitgebloeid. Bijvoorbeeld interessante zaaddozen, een fraaie herfstkleur of een sterk wintersilhouet. Hij vindt namelijk dat een tuin in alle seizoenen de moeite waard moet zijn en dat afgestorven planten een belangrijk onderdeel van de schoonheidsbeleving zijn. Ook bij de Vlinderhof laten we ze dus de hele winter staan.
Oudolf wordt wel ‘de Rembrandt van de tuinen’ genoemd. Een wandeling door een van zijn tuinen is een wandeling door een levend schilderij dat altijd in beweging is. Niet alleen door de vele grassen die wuiven in het minste zuchtje wind. Maar ook doordat het beeld door de tijd heen voortdurend verandert en naarmate het tuinseizoen vordert steeds mooier wordt; het hoogtepunt van een Oudolftuin is in de late zomer en het vroege najaar.
Wil je meer weten over het werk van Piet Oudolf? Online vind je veel informatie en er zijn verschillende interessante boeken verschenen. Tot onze favorieten behoren de nieuw uitgebrachte klassieker Droomplanten en Plannen en planten: een nieuw perspectief, dat dieper ingaat op Oudolfs visie en manier van ontwerpen.
Verder zijn we trots dat we in het nieuwe boek Piet Oudolf aan het werk opgenomen zijn. Dit is het eerste boek waarin Oudolfs schetsen, tekeningen en beplantingsontwerpen verzameld zijn.
Het NPO-programma Binnenstebuiten maakte een paar jaar geleden een mooi item over de Vlinderhof.
Op YouTube vind je veel filmpjes met en over Piet Oudolf, vaak in het Engels. Nederlandstalige aanraders zijn onder andere het portret Paradijs onder handbereik en de mini-documentaire die het Van Abbemuseum in Eindhoven een paar jaar geleden maakte. Verder zond het programa Close-Up onlangs de prachtige documentaire Five Seasons uit, terug te zien via NPO Start.
